लाडकी बहिण योजना हप्ता थांबला? | पात्रता निकष २०२५

लाडकी बहिण योजनेचा हप्ता थांबला? ही ७ कारणे तपासा!

महाराष्ट्र सरकारच्या 'लाडकी बहिण' योजनेचा हप्ता तुम्हाला मिळाला नाही? या ७ प्रमुख कारणांमुळे अनेक महिला अपात्र ठरल्या आहेत. लगेच तपासा!

प्रकाशन: जुलै ११, २०२५

नमस्कार,

महाराष्ट्र सरकारची महत्त्वाकांक्षी **'लाडकी बहिण योजना'** ही महिलांना आर्थिक मदत देण्यासाठी सुरू करण्यात आली आहे. या योजनेचा उद्देश गरजू महिलांना आधार देणे हा आहे. मात्र, तुमच्यापैकी अनेक जणींना या वेळेस योजनेचा हप्ता मिळालेला नाही, अशी माहिती समोर येत आहे. सरकारने केलेल्या काही कठोर तपासणीमुळे आणि पात्रतेच्या नियमांमुळे अनेक महिलांना अपात्र ठरवण्यात आले आहे. त्यामुळे, तुमचा हप्ता का थांबला, याची कारणे समजून घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.

**तुमचा हप्ता का थांबला?**
महाराष्ट्र सरकारने योजनेच्या नियमांनुसार काही तपासणी केली असून, त्यानुसार अनेक महिला अपात्र ठरल्या आहेत. तुमच्या पात्रतेसाठी **सात प्रमुख गोष्टी** तपासल्या जातात. या सात कारणांपैकी कोणत्याही एका कारणामुळे तुम्हाला आता पैसे मिळणार नाहीत.

चला, ही सात कारणे कोणती आहेत, ते सविस्तरपणे पाहूया, जेणेकरून तुम्हाला कळेल की तुम्ही कोणत्या कारणामध्ये बसता:

लाडकी बहिण योजनेचा हप्ता थांबण्याची ७ प्रमुख कारणे:

• १. वार्षिक उत्पन्न अडीच लाखांपेक्षा जास्त:

  ज्या कुटुंबाचे एकत्रित वार्षिक उत्पन्न **अडीच लाख (₹ 2.5 लाख)** रुपयांपेक्षा जास्त आहे, त्या कुटुंबातील महिलेला 'लाडकी बहिण' योजनेचा हप्ता मिळणार नाही. वार्षिक उत्पन्न तपासण्यासाठी सरकार तुमचे उत्पन्न प्रमाणपत्र आणि इतर आर्थिक नोंदी तपासते. ज्यांनी उत्पन्नाची चुकीची माहिती दिली असेल, त्यांना अपात्र ठरवण्यात आले आहे.

• २. कुटुंबातील सदस्य आयकर (Income Tax) दाता:

  जर तुमच्या कुटुंबातील कोणताही सदस्य **आयकर दाता (Income Tax Payer)** असेल किंवा **आयटी रिटर्न (IT Return)** भरत असेल, तर त्या कुटुंबातील महिला या योजनेसाठी अपात्र ठरतील. सरकारने पॅन कार्ड आणि आधार कार्डच्या आधारे ही तपासणी केली आहे. ज्यामुळे, आता ही माहिती लपवणे शक्य नाही.

• ३. कुटुंबातील सदस्य सरकारी कर्मचारी किंवा पेन्शनर:

  ज्यांच्या कुटुंबातील सदस्य **नियमित सरकारी कर्मचारी** (राज्य सरकार/केंद्र सरकारचे विभाग, उपक्रम मंडळे, स्थानिक संस्था) म्हणून कार्यरत आहेत, किंवा जे **सेवानिवृत्तीनंतर निवृत्ती वेतन (Pension)** घेत आहेत, त्या कुटुंबातील महिलांना हप्ता मिळणार नाही. हा नियम योजनेचा लाभ खऱ्या गरजूंपर्यंत पोहोचावा यासाठी तयार केला आहे.

  (अपवाद: जर अडीच लाखांपर्यंत उत्पन्न असलेले बाह्य यंत्रणेद्वारे कार्यरत असलेले कर्मचारी, स्वयंसेवक कामगार आणि कंत्राटी कर्मचारी असतील तर ते पात्र ठरतील.)

• ४. इतर सरकारी योजनांमधून ₹ 1500 किंवा त्याहून अधिक लाभ:

  जर लाभार्थी महिला शासनाच्या इतर कोणत्याही विभागामार्फत राबवल्या जाणाऱ्या आर्थिक योजनेतून **दरमहा दीड हजार (₹ 1,500)** किंवा त्यापेक्षा जास्त रकमेचा लाभ घेत असेल, तर त्यांना या योजनेचा हप्ता मिळणार नाही. उदा. **संजय गांधी निराधार योजना** किंवा **श्रावण बाळ सेवानिवृत्ती योजना** यांसारख्या योजनांमधून दीड हजार रुपये मिळत असल्यास, त्या महिलांना 'लाडकी बहिण' योजनेचा हप्ता मिळणार नाही.

  महत्त्वाची टीप: ज्या महिला **पीएम किसान (PM Kisan) लाभार्थी** आहेत, त्यांना फक्त **₹ ५००** मिळतील. याचे कारण तुम्ही पीएम किसान योजनेचे हप्ते घेत आहात.

• ५. कुटुंबातील सदस्य विद्यमान किंवा माजी खासदार/आमदार:

  ज्यांच्या कुटुंबातील सदस्य **विद्यमान (Current) किंवा माजी (Former) खासदार (MP) किंवा आमदार (MLA)** असतील, त्या कुटुंबातील महिलांना 'लाडकी बहिण' योजनेचा हप्ता मिळणार नाही. कारण अशा कुटुंबांना आर्थिक मदतीची आवश्यकता नसते.

• ६. कुटुंबातील सदस्य सरकारी बोर्ड/कॉर्पोरेशनचे अध्यक्ष/संचालक:

  ज्यांच्या कुटुंबातील सदस्य भारत सरकार किंवा राज्य सरकारच्या कोणत्याही **बोर्ड, कॉर्पोरेशन, किंवा उपक्रमाचे अध्यक्ष, उपाध्यक्ष, संचालक, किंवा सदस्य** असतील, त्या कुटुंबातील महिलांना सुद्धा हप्ता मिळणार नाही. हे पद भूषवणाऱ्या व्यक्ती आर्थिकदृष्ट्या सक्षम मानल्या जातात.

• ७. कुटुंबाकडे चार चाकी वाहन (ट्रॅक्टर वगळून):

  ज्या कुटुंबात **चार चाकी वाहन (Four-wheeler)** आहे (ट्रॅक्टर वगळून) आणि ते कुटुंबातील कोणत्याही सदस्याच्या नावावर असेल, तर त्या कुटुंबातील महिलेला 'लाडकी बहिण' योजनेचा हप्ता मिळणार नाही. **ट्रॅक्टर असेल तर चालेल, परंतु इतर कुठलेही चार चाकी वाहन नसावे.** सरकारने कुटुंबाच्या आर्थिक स्थितीचा अंदाज घेण्यासाठी हा नियम ठेवला आहे.

तुम्ही पात्र असूनही हप्ता मिळाला नाही तर काय कराल?

जर तुम्ही वरील सर्व कारणांमध्ये बसत नसाल आणि तरीही तुम्हाला हप्ता मिळाला नसेल, तर काही तांत्रिक किंवा प्रशासकीय त्रुटी असू शकतात. अशा वेळी तुम्ही खालील उपाय करू शकता:

• **तुमच्या अर्जाची स्थिती तपासा:** सर्वात आधी अधिकृत सरकारी वेबसाइटवर जाऊन तुमच्या अर्जाची स्थिती (Application Status) तपासा. येथे तुम्हाला हप्ता थांबण्याचे अचूक कारण मिळू शकते.
• **बँक खाते तपासा:** तुमचे बँक खाते आधार कार्डशी जोडलेले आहे (DBT Enabled) की नाही याची खात्री करा. अनेकदा बँक खात्यातील त्रुटींमुळे पैसे जमा होत नाहीत.
• **ग्रामपंचायत/तहसील कार्यालयात संपर्क साधा:** तुमच्या क्षेत्रातील ग्रामपंचायत, नगरपालिका किंवा तहसील कार्यालयात जाऊन योजनेच्या संबंधित अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधा. त्यांना तुमची समस्या सांगा आणि योग्य मार्गदर्शन घ्या.

सर्वांसाठी महत्त्वाचा संदेश!

ही अत्यंत महत्त्वाची माहिती सर्व भगिनींपर्यंत पोहोचवणे गरजेचे आहे, जेणेकरून त्यांना त्यांचा हप्ता का थांबला हे समजू शकेल आणि पुढील आवश्यक कारवाई करता येईल.

ही माहिती जास्तीत जास्त महिलांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी **नक्की शेअर करा!**

धन्यवाद!